Οι μικροβιολογικές εξετάσεις είναι εργαστηριακές αναλύσεις που χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση και την ταυτοποίηση μικροοργανισμών (βακτηρίων, ιών, μυκήτων, παρασίτων) στον οργανισμό, καθώς και για την αξιολόγηση της ευαισθησίας τους στα φάρμακα. Οι μικροβιολογικές εξετάσεις είναι κρίσιμες για τη διάγνωση λοιμώξεων και άλλων καταστάσεων που προκαλούνται από μικροοργανισμούς, όπως οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, του ουροποιητικού, του πεπτικού συστήματος και άλλες.
✅ Κύριες κατηγορίες μικροβιολογικών εξετάσεων:
- Καλλιέργεια βακτηρίων (Βακτηριολογική καλλιέργεια)
Η βακτηριολογική καλλιέργεια χρησιμοποιείται για την αναγνώριση βακτηρίων σε διάφορα δείγματα (αίμα, ούρα, φαρυγγικό επίχρισμα, καλλιέργειες από πληγές κ.λπ.).
- Αίμα: Καλλιέργεια για τον εντοπισμό βακτηριακών λοιμώξεων του αίματος, όπως η σήψη.
- Ούρα: Χρησιμοποιείται για την ανίχνευση λοιμώξεων του ουροποιητικού, όπως η ουρολοίμωξη.
- Φαρυγγικό επίχρισμα: Για τον εντοπισμό βακτηρίων που προκαλούν λοίμωξη στο λαιμό (π.χ., στρεπτόκοκκος).
- Από πληγές ή αποστήματα: Για να προσδιοριστεί η αιτία μιας τοπικής λοίμωξης.
Η εξέτασή στο εργαστήριο μας γίνεται αποκλειστικά και μόνο από την Ιατρό Βιοπαθολόγο .
- Αντιβιόγραμμα (Test Ευαισθησίας )
Μετά την καλλιέργεια, πραγματοποιείται το αντιβιόγραμμα, που βοηθά στον καθορισμό των αντιβιοτικών στα οποία τα βακτήρια είναι ευαίσθητα ή ανθεκτικά. Αυτή η διαδικασία είναι ζωτικής σημασίας για την επιλογή της σωστής αντιβιοτικής θεραπείας.
Η εξέτασή στο εργαστήριο μας γίνεται αποκλειστικά και μόνο από την Ιατρό Βιοπαθολόγο .
- Ανίχνευση ιών
- Ανίχνευση αντισωμάτων (π.χ., για HIV, ηπατίτιδες): Αυτές οι εξετάσεις ανιχνεύουν την παρουσία αντισωμάτων στο αίμα που παράγονται ως απόκριση σε ιογενείς λοιμώξεις.
- PCR (Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης): Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται για την ανίχνευση του γενετικού υλικού του ιού. Είναι ιδιαίτερα ακριβής και χρησιμοποιείται για τη διάγνωση λοιμώξεων από ιούς όπως ο HIV, ο ιός της ηπατίτιδας B και C, η γρίπη και ο κοροναϊός (COVID-19).
- Ανίχνευση αντιγόνων: Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται για την ανίχνευση του ιού μέσω της αναγνώρισης των πρωτεϊνών του. Είναι συχνά γρηγορότερη από τη PCR και χρησιμοποιείται για ιώσεις όπως ο COVID-19 ή η γρίπη.
- Μυκητολογικές εξετάσεις
Χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση μυκήτων που προκαλούν λοιμώξεις, όπως οι μυκητιάσεις του δέρματος, του αναπνευστικού ή του ουροποιητικού.
- Καλλιέργεια μυκήτων: Εξετάζεται η παρουσία μυκήτων σε δερματικά επιχρίσματα ή εκκρίσεις από τις προσβεβλημένες περιοχές.
- Μικροσκοπία: Χρησιμοποιείται για την άμεση αναγνώριση μυκήτων μέσω μικροσκοπίας, με ειδική χρώση των δειγμάτων.
- Παρασιτολογικές εξετάσεις
Χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση παρασίτων που προκαλούν λοιμώξεις στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως οι ελμινθικές λοιμώξεις (σκουλήκια) και οι λοιμώξεις από πρωτόζωα.
- Ανίχνευση αυγών παρασίτων στα κόπρανα: Εξετάζεται το δείγμα των κοπράνων για την παρουσία αυγών ή μικροβίων από παράσιτα.
- Ανίχνευση αντισωμάτων ή αντιγόνων: Χρησιμοποιείται για την ανίχνευση παρασίτων, όπως η Giardia ή Entamoeba histolytica.
- Μικροσκοπία: Εξετάζεται το δείγμα για την παρουσία παρασίτων μέσω μικροσκοπίας.
- Ταχεία διάγνωση (Rapid tests)
Αυτές οι εξετάσεις δίνουν γρήγορα αποτελέσματα και χρησιμοποιούνται συχνά για τον εντοπισμό κοινών λοιμώξεων, όπως:
- Ταχεία ανίχνευση στρεπτόκοκκου (για πονόλαιμο): Εξετάσεις για την ταχεία διάγνωση του στρεπτόκοκκου που προκαλεί αμυγδαλίτιδα.
- Ταχεία ανίχνευση του ιού της γρίπης: Ταχεία δοκιμή για την ανίχνευση του ιού της γρίπης A και B.
- Ταχεία ανίχνευση COVID-19: Αυτές οι δοκιμές ανιχνεύουν την παρουσία του ιού SARS-CoV-2, συνήθως μέσω αντιγόνου ή PCR.
- Αντιγονική και αντισωματική δοκιμασία (ELISA)
Η μέθοδος ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) χρησιμοποιείται για την ανίχνευση αντισωμάτων ή αντιγόνων σε διάφορες λοιμώξεις. Είναι χρήσιμη για τη διάγνωση ιογενών λοιμώξεων, όπως η ηπατίτιδα, ο HIV, ο ιός του έρπη και άλλοι ιοί.
🩺 Πότε συνιστώνται οι μικροβιολογικές εξετάσεις:
- Συμπτώματα λοιμώξεων: Εάν εμφανίζονται συμπτώματα όπως πυρετός, βήχας, πόνος στο λαιμό, πόνος κατά την ούρηση ή διάρροια.
- Διάγνωση χρόνιας ή υποτροπιάζουσας λοίμωξης: Όταν υπάρχει υποψία ότι η λοίμωξη δεν έχει αντιμετωπιστεί σωστά ή υποτροπιάζει.
- Ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα: Όπως σε ασθενείς με HIV, καρκίνο ή μετά από μεταμόσχευση.
- Αξιολόγηση βακτηριακής ή ιογενούς λοίμωξης: Όταν υπάρχει ανάγκη για τη διάγνωση ακριβούς τύπου μικροοργανισμού και την εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας.
- Επιδημίες ή επιδημιολογική παρακολούθηση: Για την παρακολούθηση της διάδοσης λοιμώξεων στον πληθυσμό.